مشکل کمبود انگیزش یادگیری دانش آموزان

مشکل کمبود انگیزش یادگیری دانش آموزان یا کمبود علاقه آنان نسبت به یادگیری موضوعهای تازه ناشی از شکست های پی در پی قبلی در درسهای مشابه درس جدید است. بنابراین بهترین راه رفع مشکل این است که سطح رفتارهای ورودی شناختی (و در صورت لزوم سطح رفتارهای ورودی روانی حرکتی) دانش آموزان را بالا ببریم و کیفیت آموزش را نیز بهبود بخشیم. این اقدامات سبب افزایش یادگیری و کسب موفقیت از سوی دانش آموز در درسهای تازه خواهد شد. این کسب موفقیت باعث می شود که یادگیرنده به تدریج به تصوری مثبت تر از تواناییهای خود نسبت به یادگیری آموزشگاهی دست یابد. اگر این جریان در چندین واحد یادگیری ادامه یابد، از تصورات منفی دانش آموز نسبت به توانایش در رابطه با یاد گیری مطالب آموزشگاهی کاسته می شود و به جای آن تصورات مثبت تری در این مورد کسب خواهد کرد که این خود علاقه و انگیزه یاد گیری او را افزایش می دهد.به قول بلوم «اگر شیوه های آموزشی برنامه درسی و روش نمره گذارِی مدارس بر تجربیات موفقیت آمیز دانش آموز تاکید بیشتری داشته باشند این امر باعث خواهد شد که ویژگی های ورودی عاطفی مثبت برای تکالیف جدید افزایش یابد».

1-روش سنتی و مکتبی: در این روش با هجی کردن وتمرین وتکرار، قران آموخته می شود تصور بر این بود چون قرآن از حروف و حرکات تشکیل شده اگر دانش آموزی حروف و حرکات را بشناسد با مقداری تمرین می تواند قرآن را بخواند در این روش به صدای حروف وحرکات توجه نداشتند در نتیجه ابتدا حروف وسپس حرکات را می آموختند و با هجی کردن کلمات پیش می رفتند و همیشه آموزش را از جز سی ام قران شروع می کردند.

2-روش باغچه بان و فرمان یک و دو: مرحوم جبار باغچه بان برای آموزش خط فارسی به جایی روش حرف آموزی روش صوت آموزی را پیش نهاد کرد مرحوم عباس یمینی شریف نیز برای آموزش خط زبان فارسی روش کلی را مناسب می دانست پس از آزمایش هر دو روش وزارت آموزش و پرورش روش باغچه بان را برگزید و از سال 1330 تا پیش از روش جدید (بخوانیم وبنویسیم سال 81)روش ترکیبی با غچه بان که مبتنی بر صوت آموزی است برای آموختن خط و زبان فارسی را در ایران معمول بوده است در این روش با فرمان یک، یک حرف با یک حرکت خوانده می شود در واقع یک صامت با یک مصوت ترکیب می گردد و با فرمان دو،دو صامت با یک مصوت خوانده می شود فرمان دو هنگامی داده می شود که بعد از حرف حرکت دار حرف ساکن و یا تشدید باشد و یا خود حرف تنوین داشته باشد.

3-روش تفکیک: این روش که با روش قبل چندان متفاوت نبود و بر بخش کردن کلمه تاکید داشت مدتی معمول شد ولی نتوانست کاری فراتر انجام دهد.

4-آموزش به کمک نوار صوتی: در سال های پس از انقلاباسلامی نهاد های خود جوش و خارج از آموزش پرورش رسمی مانند دارولقران ها مهد قران ها بنیاد شهید و... با استفاده از نوارهی قاریان مشهور وتمرین تکرار واستمرار قران را با ترتیل و قرائت تحقیق آموزش می دهند.

5-آموزش جامع قران: با این که روش فرمان دادن مبتنی بر روش صوت آموزی فارسی بود ولی در آن روش پیش نیاز فارسی ویا سواد آموزی فارسی جدی گرفته نمی شد آموزش دیر هنگام از کلاس سوم آغاز می گردید و همراه تمرین تکرار کافی نبوددر نتیجه موفقیتی قابل توجه در آموختن قران حاصل نمی شد.

تعریف مرگ و میر

مرگ و میر یکی از عوامل اصلی تغییرات جمعیتی یک جامعه می‌ باشد. در گذشته مهمترین عامل بوده است زیرا سطح باروری در گذشته تقریبا ثابت بود و تغییرات مرگ و میر تاثیرات زیادی می گذاشت. یکی از مولفه های مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت هر جامعه، آمار و علل مرگ و میر در آن جامعه است. دانستن الگوی تغییرات مرگ و میر در هر کشوری می تواند از اهمیت بالایی برای برنامه ریزی های کشوری برخوردار باشد. واقعه مرگ و میر عبارتست از ناپدید شدن دایمی تمام آثار حیاتی موجود زنده پس از تولد. به این ترتیب، در جمعیت شناسی مرگ و میرهای جنینی یا مرده زایی جزو مرگ و میر به حساب نمی‌آید چرا که اساسا واقعه تولدی رخ نداده و موجود زنده‌ای به دنیا نیامده است. منبع اصلی آمارهای مرگ و میر داده های ثبت احوال می باشد و در برخی مواقع از داده های سرشماری هم می توان استفاده نمود. ازآنجاکه مرگ­ومیر، علاوه­بر داشتن جنبه طبیعی، جنبه­های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست­محیطی و غیره نیز دارد، بنابراین مطالعه آن، چه از بعد جمعیت­شناختی و چه از ابعاد دیگر، حائزاهمیت است؛ اما این­کار مستلزم دست‌یابی به منابع آماری معتبر است. همچنین، به­لحاظ تکرارناپذیربودن واقعه مرگ، ثبت به­موقع آن، مهم است و آمار صحیح آن پایه تحلیل­های جمعیتی است؛ چرا که در صورت عدم آگاهی دقیق از آن در هر سال معین، میزان افزایش جمعیت برآورد نخواهد شد و موجب عدم تعیین ساخت سنی جمعیت­ها و به­دنبال آن اتخاذ خط­مشی­های دور از واقع خواهد شد.

آبراهام مزلو

ترجمه و تألیف مسعود فریامنش

در تمام مدتی که تأکید روان‌شناسی علمی، بر رفتار مشاهده‌پذیر و تأکید روان‌پویشی‌‌گری بر انگیزه‌های ناهشیار و الگوی ذهنی استوار بود، تنها اندکی از روان‌شناسان بودند که با این مکاتب فکری شناخته ‌نشدند؛ برخی از آنها از جمله ادگار مورفی (1947م)، اریک اریکسون (1960م)، آبراهام مزلو (1970م)، گوردون آلیورت (1970م)، کارل راجرز (1961م)، روبرتو آساجیولی (1975م)، کارن هورنای (1950م)، اریک فروم (1965م) و رولومی (1963م) افراد پرنفوذ و مشهوری بودند که به بسط و گسترش رویکرد انسان‌گرایانه روانشناسی پرداختند. در این میان، نوشته‌های آبراهام مزلو به تهیه مبانی نظری جنبش انسان‌گرایانه در روان‌شناسی کمکی شایان کرد، چندان که وی را بنیانگذار و رهبر معنوی این جنبش به شمار می‌آورند٫ در این مقاله نگارنده می‌کوشد تا پس از نگاهی اجمالی به رویکرد انسان‌گرایی در شخصیت، آرا و نظریه های روان‌شناختی آبراهام مزلو در مورد تجربه‌های دینی را بررسی کند.

آلودگی محیط زیست از اساسی ترین چالش های عصر ماست. آلودگی هر روزه ی هوای کلان شهرها در روزهای سرد سال ٬ آلودگی آب ها ٬ جنگل ها ٬ کوه ها و دریاها که ضرورت چاره اندیشی پیرامون حل مشکلات موجود را آشکار می کنند. در این راستا باید تعریف خود را از آلودگی و بسترهای ایجاد آن ارائه دهیم.

آلودگی عبارت است از هر آن چیزی که به عنوان زباله یا دور ریز در جایی که نباید رها شود و مشکلاتی را از نظر زیبایی بصری ٬ بهداشتی و آسایش افراد همراه با ضرر و زیان ٬ ایجاد کند.

گاهی چشمان ما به دیدن ناپاکی ها عادت می کنند و این بزرگ ترین خطری ست که با آن مواجه هستیم. همه ی ما بارها و بارها دیده ایم که افراد زباله های خود را در طبیعت رها می کنند. بدون آین که بابت این کار ضد ارزش و ضد فرهنگی خود شرمنده و یا خجالت زده باشند. حاشیه ی پیاده رو ها و خیابان ها ی ما پر از زباله است. از آن بدتر مناظر و چشم اندازهای طبیعی هستند که مزین به اقسام زباله اند. بدون اغراق باید گفت هر جا که پای گردشگری باز شده زباله بر جای مانده و بخشی از محیط طبیعی آن محل در معرض آسیب قرار گرفته است. معلوم نیست ما باید چه کسی را مسئول این همه آشفتگی بدانیم؟

استان های شمالی کشور ما که از جاذبه های گردشگری فراوان برخوردارند و مسافرت به آن ها کم هزینه است در معرض بیشترین صدمات قرار گرفته اند. ساحل زیبای خزر آلوده است. کوه های سرسبز و زیبای شمال بیش از سبزه و درخت زباله در خود جای داده اند ٬ فاضلاب روستائیان در رودها و نهر ها رها شده و انباشت زباله هنوز هم ادامه دارد.

مبانی اساسی

مفروضات زیر بنایی مدل مدرسه یادگیرنده شامل موارد زیر است:

1. نگریستن به مدرسه به مثابه یک نظام اجتماعی: این مفروضه و نکته مهم را مورد تاکید قرار می دهد. نخست تفکر سیستمی درباره مدرسه و دوم خاصیت انسانی تمام عیار آن مدرسه زیر سیستمی بسیار متعامل از سیستم های مادر خود است که سازگاری با شرایط و مقتضیات حادث شونده و ایفای نقش آن در راهبری و اثر گذاری مثبت و سازنده بر آنها مستلزم بهبود کیفیت منابع انسانی در مدرسه است. در صورت تحقق مطلوب این کیفیت، مدرسه درون زا و از طریق فرایند اشاعه یا تاثیر گذاری افقی و از پایین به بالا مبدا و منشا و حتی هادی تغییرات مطلوب خواهد شد.

2. رویکرد آموزش و بهسازی کل سازمان: فرض اصلی آن است که هر فردی، حتی اگر در بالاترین کیفیت ممکن باشد باز هم می تواند رش یابد از این رو لازم است تمام سازمان به طور مستمر مورد نیاز سنجی و تحت آموزش و بهسازی قرار گیرد.

3. اندیشه هایی که ارتباط بین بهسازی منابع انسانی و یادگیری سازمانی و مدیریت راهبردی و موفقیت سازمانی را مطرح می سازد..

مدرسه یادگیرنده چیست؟

تعریفی را که صاحب نظران علم سازمان و مدیریت درباره سازمان یادگیرنده ارائه داده اند بر این اساس است که مدرسه یادگیرنده، مدرسه ای است که یادگیری همه اعضایش را اعم از کادر مدیریتی، آموزشی، اداری و پشتیبانی، شاگردان و والدین، تسهیل می کند و خود را به طور مستمر دگرگون می سازد.

این مدرسه مدرسه ای است که در آن افراد قابلیتهای خود را برای ایجاد نتایجی که اساسا مایل به تحقق آن هستند به طور هدف دار، نظام دار و مستمر گسترش می دهند. آنجا جایی است که الگو های نوین تفکر پرورانده می شود. محلی است که آرزوهای جمعی، آزاد و رها از سکون یا قالبی خاص است و سرانجام جایی است که افراد یاد دادن به یکدیگر را دائما یاد می گیرند، به آن عمل و آن را تجربه می کنند.

یک مدرسه یادگیرنده مدرسه ای است که در زمینه خلاقیت، دستیابی به دگرگون سازی دانش و تغییر رفتار برای انعکاس دانش و بینش های نو مهارت یافته است. این عبارت برای توصیف گردهم آوری افراد برای نیل به اهدافی بزرگ یا کوچک، تحت شرایطی است که همه برای یافتن راه های انجام بهتر هر آنچه باید به نحو بهتری انجام شود در تکاپو و تحقیق همیشگی اند.

مقدمه
امروزه مهمترین عامل رقابت کشورهای جهان تولید علم ودانایی است موثرترین سازمانی که پایه و شالوده و زمینه رشد و شکوفایی قابلیت ها وتوانائی هایی افراد جامعه در سنین کودکی فراهم می سازد سازمان اموزش و پرورش است که برای تحقق این امر نیاز به مدیران خوش فکر و خلاق و کارآمد در این نظام اموزش می باشد که خوشبختانه مقدمات مدیریت اموزشی برای رشته های علوم تربیتی می تواند دانش و اگاهی مدیران را بالا برده و دیدگاه آنان را به رفتار کار ساز و اثر بخش تبدیل نماید.
فصل یکم: مقدمه
دلایل پیدایش سازمان و اهمیت آن
امروزه، انواع خدمات و تولیدات مورد نیاز جامعه را سازمانهای گوناگون فراهم می‌کنند. هر سازمانی با انجام دادن وظایف چندگانه یا تخصصی، هدفهای عام یا خاصی را برای جامعه و مردم آن متحقق می‌سازد. این هدفها و وظایف بسیار دشوارتر و پیچیده‌تر از آنند که به‌وسیله یک فرد یا یک گروه کوچک تحقق‌پذیر و انجام یافتنی باشند. از این‌رو، گردش امور زندگی وابسته به سازمانها و پیشرفت و بقای جامعه تابع کار و عملکرد مؤثر آنهاست.

بر این اساس و با توجه به آرامش نسبی که پس دوران فتوح در سرزمینهای اسلامی حاکم شده بود، خلفا اقداماتی برای سر و سامان دادن به امور اداری صورت دادند. بسیاری از این اقدامات در زمان خلیفه دوم و بویژه با راهنمایی حضرت علی (علیه السلام)، صورت گرفت. از جمله این اقدامات بود:

1. تقسیم سرزمین به واحدهای سیاسی کوچکتر و معین و تعیین فرماندار برای یک؛ 2. تعیین مساحت و اندازه‌گیری سرزمین، به ویژه نواحی حاصل‌خیز، برای برآورد تقریبی مقدار درآمد سالانه آنها؛ 3. وضع تقویمی جدید برای استفاده در زمینهای کشاورزی؛ 4. یکسان‌سازی مقیاسها، واحدهای وزن و حجم و مساحت؛ 5. یکسان‌سازی مسکوکات و رواج اوراق بهادار و البته عوامل متعددی از این دست.

- املای گروهی: دانش آموزان به گروه های سه یا چهارنفری تقسیم شده و هر کدام یک خط می‌نویسد.

- املای گروه به گروه دیگر: هر گروه متنی را تهیه کرده برای گروه دیگر می خواند تا آن گروه بنویسد.

- املای ذهنی: دانش آموزان متنی را بخواند و در پایان املای آن را به تنهایی بنویسد.با استفاده از قدرت حافظه خودش به خودش املاء بگوید.

- املای ذهنی: کلماتی را پای تخته می نویسیم و دانش‌آموزان به کلمات با دقت نگاه می‌کنند و به ذهن می سپارند. سپس کلمات نوشته شده رااز روی تخته پاک می کنیم. دانش آموزان با استفاده از قدرت حافظه خود کلمات را می نویسند.

- املای کارتی: معلّم تعداد کلمه روی کارت می نویسد وجلو کلاس نصب می کند وآنها را می خواند وبعد جمع می کند واز دانش آموزان می خواهد که کلماتی را که به خاطر دارند بنویسند.

معلم می توان املا را بر روی چندین کارت بنویسد و این کارت ها را بین گروهها تقسیم کند تا تمام گروهها کارتها را ببینند و سپس کارتها را جمع کرده و از روی آنها دیکته بگوید.

- املای کامل کردنی: معلم تعداد لغاتی مثلاً 20 کلمه که دارای ارزش املایی هستند را انتخاب می‌کند و سپس جای آنها را در متن آماده شده جهت تکثیر خالی می‌گذارد. آن‌گاه متن کامل را خودش می‌خواند و دانش‌آموزان جاهای خالی را با توجه به قرائت معلم پر می‌کنند.می توان کلماتی را انتخاب کرد و حروفی را از کلمه جا انداخت، دانش آموزان کلمات را کامل کنند.

- املای با ضبط وصوت: ضبط متن املاء بر روی نوار و پخش آن در کلاس درس یا منزل جهت نوشتن متن املاء.

- املاء سفره‌ای: دانش‌آموزان به صورت گروهی برر وی سفره‌های نایلونی با استفاده از ماژیک وایت‌برد یا انگشت وگواش املاء می‌نویسند.

- املا آبکی: دانش آموزان پایه های اول ودوم می توانند با استفاده از قوطی مایع ظرفشویی که داخل آن آب ریخته اند روی زمین املا بنویسند.

- املا ماسه ای:روی تخته شن یا زمین شنی با چوب املا بنویسند.

- املا لمسی: دانش آموزی روی کمر دوست خود با انگشت بنویسد و نفر جلویی کلمه را تشخیص داده وروی کاغذ بنویسند.

- می توان متن املایی را به صورت تایپ بدون نقطه، بدون تشدید و یا به صورت لغات ناقص به دانش آموزان داد تا آنان در جای مناسب نقطه بگذارند یا تشدید قرار دهند و یا لغات ناقص را کامل کنند.

1- فرزند اول: به طور کلی مورد توجه زیادی قرار می‌گیرند و در مدتی که او تک‌فرزند است، معمولاً به خاطر اینکه کانون توجه می‌باشد تا اندازه‌ای نازپرورده است. او گرایش دارد به اینکه قابل اعتماد و سخت کوش باشد و در جهت موفقیت تلاش می‌کند. اما وقتی که برادر یا خواهر جدید وارد صحنه می‌شود، او متوجه می‌شود که از جایگاه مطلوب خود برکنار شده است. او دیگر منحصر به فرد یا استثنایی نیست و امکان دارد به راحتی باور کند که این تازه وارد (یا مزاحم) محبتی را که به آن عادت کرده بود می‌رباید. آدلر در این زمینه از "احساس خلع شدگی" سحن می گوید.

2 -فرزند دوم: در جایگاه متفاوتی قرار دارد. از لحظه‌ای که او به دنیا می‌آید، توجه را با فرزند دیگر تقسیم می‌کند. فرزند دوم معمولاً طوری رفتار می‌کند که انگار در مسابقه شرکت دارد و عموماً در تمام اوقات با سرعت کامل پیش می‌رود. به نظر می‌رسد که گویی فرزند دوم تحت آموزش سبقت گرفتن از برادر یا خواهر بزرگتر قرار دارد. این تلاش رقابت‌جویانه بین دو فرزند اول، بر روند زندگی بعدی آنها تأثیر می‌گذارد. فرزند دوم مهارتی را برای پیدا کردن نقاط ضعف در فرزند اول پرورش می‌دهد و سعی می‌کند با کسب کردن موفقیت‌هایی که فرزند اول به آنها دست نیافته است، تحسین والدین و آموزگاران را برانگیزد. اگر یکی از آنها در زمینه خاصی با استعداد باشد، دگیری با پرورش دادن توانایی‌های دیگر برای جلب توجه تلاش می‌کند. فرزند دوم معمولاً متضاد فرزند است. همچنین خلاق و جستجو گر است.
3- فرزند میانی: اغلب احساس می‌کند کنار گذاشته شده است. این فرزند ممکن است نسبت به غیر عادلانه بودن زندگی متقاعد شده باشد و احساس کند فریب خورده است. این فرزند ممکن است نگرش «من بدبخت» را اختیار کند و کودک مشکل‌سازی شود. با این حال، فرزند میانی مخصوصاً در خانواده‌هایی که تعارض دارند، ممکن است بانی صلح شود، کسی که اوضاع را سر و سامان می‌دهد. اگر چهار فرزند در خانواده باشند، فرزند دوم اغلب مانند فرزند میانی احساس می‌کند و فرزند سوم آسان‌گیرتر و اجتماعی‌تر خواهد بود و ممکن است با فرزند اول متحد شود.
4- فرزند آخر: همیشه کوچولوی خانواده و از همه نازپرورده‌تر است. او نقش خاصی برای ایفا کردن دارد زیرا سایر فرزندان از او جلوتر هستند. فرزندان آخر مسیر خود را می‌روند. آنها معمولاً به شیوه‌هایی رشد می‌کنند که هیچ کس دیگر در خانواده به آن فکر نکرده است.
5- تک فرزند: مشکلات خاص خودش را دارد. با اینکه او چند خصیصه مشترک با فرزند اول دارد (یعنی انگیزه پیشرفت زیاد)، امکان دارد یاد نگیرد با کودکان دیگر همکاری کند. او یاد می‌گیرد با بزرگسالان خوب کنار بیاید، همان‌گونه که آنها دنیای خانوادگی اولیه را تشکیل دادند. تک فرزندان غالباً توسط والدین لوس می‌شوند و شاید به یکی یا هر دوی آنها وابسته شود. امکان دارد تک فرزندان بخواهند همیشه کانون توجه باشند و اگر جایگاه آنها به خطر بیفتد آن را غیرمنصفانه می‌دانند.
ترتیب تولد و برداشت فرد از جایگاهش در خانواده با نحوه‌ای که بزرگسالان با دیگران تعامل می‌کنند ارتباط زیادی دارند. افراد در کودکی سبک خاصی را برای برقرار کردن ارتباط با دیگران فرامی‌گیرند و تصویر مشخصی را از خودشان تشکیل می‌دهند که آن را به تعامل‌های بزرگسالی خود منتقل می‌کنند. در درمان آدلری، کار کردن روی پویش‌های خانواده، مخصوصاً روابط بین خواهر- بردارها نقش مهمی را برعهده دارد. گرچه اجتناب از کلیشه‌سازی افراد اهمیت دارد ولی به ما کمک می‌کند تا بدانیم چگونه گرایش‌های شخصیت که در کودکی در اثر رقابت خواهر- برادرها شروع شده‌اند، در سرتاسر زندگی بر افراد تأثیر می‌گذارند.
پس محیط اولیه، شرایط خانوادگی، و چگونگی نوع احساس حقارت، احساسات اجتماعی، و میل به قدرت‌طلبی در تعیین سمت و سوی شیوه زندگی مؤثرند. بدین معنی که شیوه زندگی هر فرد، براساس هدف‌هایش، به طریقی تعیین می‌شود که شخص را در قبال احساس ناامنی ناشی از احساس بی کفایتیش محافظت کند. شیوه زندگی می‌تواند مولد استعدادها و رفتارهای موثر و مفید باشد و یا آنکه به جبران‌های افراطی و ناسالم منتهی شود. به عنوان مثال، شیوه زندگی یک کودک ناخواسته و مطرود با خصوصیاتی چون بدبینی، کینه‌توزی، و روی گرداندن و گریز از اجتماع همراه خواهد بود.
شیوه زندگی آدلر را ارضاء نکرد، زیرا به نظر مفهومی ساده و مکانیکی بود و سرانجام در راه جستجوی اصلی پویاتر به مفهوم «من خلاقه» دست یافت.