مبانی تحلیل جمعیت شناختی مرگ و میر

تعریف مرگ و میر

مرگ و میر یکی از عوامل اصلی تغییرات جمعیتی یک جامعه می‌ باشد. در گذشته مهمترین عامل بوده است زیرا سطح باروری در گذشته تقریبا ثابت بود و تغییرات مرگ و میر تاثیرات زیادی می گذاشت. یکی از مولفه های مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت هر جامعه، آمار و علل مرگ و میر در آن جامعه است. دانستن الگوی تغییرات مرگ و میر در هر کشوری می تواند از اهمیت بالایی برای برنامه ریزی های کشوری برخوردار باشد. واقعه مرگ و میر عبارتست از ناپدید شدن دایمی تمام آثار حیاتی موجود زنده پس از تولد. به این ترتیب، در جمعیت شناسی مرگ و میرهای جنینی یا مرده زایی جزو مرگ و میر به حساب نمی‌آید چرا که اساسا واقعه تولدی رخ نداده و موجود زنده‌ای به دنیا نیامده است. منبع اصلی آمارهای مرگ و میر داده های ثبت احوال می باشد و در برخی مواقع از داده های سرشماری هم می توان استفاده نمود. ازآنجاکه مرگ­ومیر، علاوه­بر داشتن جنبه طبیعی، جنبه­های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست­محیطی و غیره نیز دارد، بنابراین مطالعه آن، چه از بعد جمعیت­شناختی و چه از ابعاد دیگر، حائزاهمیت است؛ اما این­کار مستلزم دست‌یابی به منابع آماری معتبر است. همچنین، به­لحاظ تکرارناپذیربودن واقعه مرگ، ثبت به­موقع آن، مهم است و آمار صحیح آن پایه تحلیل­های جمعیتی است؛ چرا که در صورت عدم آگاهی دقیق از آن در هر سال معین، میزان افزایش جمعیت برآورد نخواهد شد و موجب عدم تعیین ساخت سنی جمعیت­ها و به­دنبال آن اتخاذ خط­مشی­های دور از واقع خواهد شد.